సంగోల్లి
రాయన్న 18 వ శతాబ్దపు యోధుడు. మరియు కురుబ సమాజానికి చెందిన స్వాతంత్ర సమరయోధుడు. రాయన్న 15 ఆగస్టు 1796 న కర్ణాటకలో జన్మించాడు. కర్ణాటక లోని కిత్తూరు సంస్థానికి చెందిన యోధుడు . అతను రాణి
చెన్నమ్మ పాలించిన కిత్తూరు సామ్రాజ్యానికి చెందిన శెట్సానాది మరియు అతని తుది శ్వాస వరకు బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీతో పోరాడాడు .
సంగోల్లి రాయన్న 1824 తిరుగుబాటులో
పాల్గొన్నాడు మరియు బ్రిటిష్ వారు అరెస్టు చేశారు, తరువాత అతడిని విడుదల చేశారు. అతను బ్రిటిష్ వారితో పోరాడుతూనే ఉన్నాడు మరియు
కిట్టూర్ పాలకుడిగా శివలింగప్ప అనే రాజు మల్లసర్జ మరియు రాణి చెన్నమ్మ
దత్తపుత్రుడిని ప్రతిష్టించాలని అనుకున్నాడు. అతను స్థానిక ప్రజలను సమీకరించాడు మరియు బ్రిటిష్
వారికి వ్యతిరేకంగా గెరిల్లా తరహా యుద్ధాన్ని ప్రారంభించాడు. అతను మరియు అతని గెరిల్లా సైన్యం అక్కడి నుండి మరొక
ప్రదేశానికి వెళ్లి, ప్రభుత్వ కార్యాలయాలను
తగులబెట్టారు, బ్రిటీష్ దళాలను
తగలబెట్టారు మరియు ట్రెజరీలను దోచుకున్నారు. అతని భూమి చాలా వరకు
జప్తు చేయబడింది మరియు దానిలో మిగిలి ఉన్న వాటిపై భారీగా పన్ను విధించబడింది. అతను
భూస్వాములపై పన్ను విధించాడు మరియు ప్రజల నుండి సైన్యాన్ని నిర్మించాడు. బ్రిటిష్
దళాలు బహిరంగ యుద్ధంలో అతడిని ఓడించలేకపోయాయి. అందువల్ల, బ్రిటిష్ వారు కుట్రపూరితంగా దొంగదెబ్బ తీయడం ద్వారా అతను ఏప్రిల్ 1830 లో పట్టుబడ్డాడు.. మరియు మరణశిక్ష విధించబడింది. ఆ వెంటనే కొత్త పాలకుడిగా ఉండాల్సిన బాలుడు శివలింగప్పను కూడా
బ్రిటిష్ వారు అరెస్టు చేశారు.
 |
| నందగడ్ లో సంగోల్లి రాయన్న సమాధి |
26 జనవరి 1831 న బెళగవి జిల్లాలోని నందగాడ్ నుండి 4 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న మర్రి చెట్టుకు రాయన్నను ఉరితీశారు.
రాయన్నకు 1829-30లో బ్రిటిష్
వారిపై తిరుగుబాటు చేయడంలో సిద్ది యోధుడు గజవీర సహాయం చేశాడు.
రాయన్నను నందగడ్ సమీపంలో ఖననం చేశారు. రాయన్నకు చెందిన సన్నిహితుడు సంగోల్లి
బిచుగట్టి చిన్నబసప్ప అతని సమాధిపై మర్రి మొక్కను నాటారని పురాణం చెబుతోంది. చెట్టు పూర్తిగా ఎదిగింది మరియు ఈ రోజు
వరకు ఉంది. చెట్టు
దగ్గర అశోక స్తంభం ఏర్పాటు చేయబడింది. సంగోల్లి
గ్రామంలో సంగోల్లి రాయన్న పేరిట ఒక చిన్న దేవాలయం నిర్మించబడింది, దీనిలో బాడీ బిల్డింగ్ కోసం ఉపయోగించే
రెండు చెక్క బరువులు చుట్టూ ఉన్న రాయన్న విగ్రహం ఉంది. రెండు చెక్క బరువులు అసలైనవి, వాటిని బాడీ బిల్డింగ్ కోసం రాయన్న
స్వయంగా ఉపయోగించారు. సంగోల్లిలో
రాయన్న స్మారకార్థం నిర్మించిన కమ్యూనిటీ హాల్ సంగోల్లి గ్రామస్తులకు సేవలు
అందిస్తుంది. కర్ణాటక
ప్రభుత్వం ఇటీవల క్రాంతివీర్ సంగోల్లి రాయన్న అథారిటీని క్రాంతివీర్ సంగోల్లి
రాయన్న సైనిక్ స్కూల్, “శౌర్యభూమి”
క్రాంతివీర్ సంగోల్లి రాయన్న రాక్ గార్డెన్ మరియు “వీరభూమి” క్రాంతివీర్
సంగోల్లి రాయన్న మ్యూజియంపై తన పనిలో ఏర్పాటు చేసింది.
 |
| కిట్టూరు సంస్థానపు రాణి చెన్నమ్మ |
బల్లాడ్స్ మరియు ఇతర స్మారక చిహ్నాలు
గీ
గీ పాటలు ( బల్లాడ్ ) ఉత్తర కర్ణాటకలో స్వరపరచిన వీరోచిత జానపద పద్యాలు మరియు
స్వాతంత్య్రానికి పూర్వం కిట్టూర్ చెన్నమ్మ, సంగోల్లి రాయన్న
మరియు ఇతర వ్యక్తుల గురించి ఇటువంటి అనేక పాటలు పాడబడ్డాయి. బెంగుళూరు రైల్వే
స్టేషన్ సమీపంలో కుడి చేతిలో ఖడ్గంతో గుర్రంపై స్వారీ చేస్తున్న సంగోల్లి రాయన్న
జీవిత పరిమాణ కాంస్య విగ్రహం ఏర్పాటు చేయబడింది . బెంగుళూరు నగరం యొక్క ప్రధాన
రైల్వే స్టేషన్ 2015 లో “క్రాంతివీర సంగోల్లి రాయన్న రైల్వే స్టేషన్” గా
పేరు మార్చబడింది. అయితే స్టేషన్‌కు అధికారికంగా “క్రాంతివీర సంగోల్లి
రాయన్న” రైల్వే స్టేషన్ అని 03-02-2016 నాడు పేరు పెట్టబడింది.
సినిమా
2012
లో, అతని జీవిత చరిత్రపై ఒక చిత్రం నిర్మించబడింది. ఈ విషయం యొక్క మరొక కన్నడ భాషా చలన చిత్రం క్రాంతివీర సంగోల్లి రాయన్న
(లెజెండరీ వారియర్ సంగోల్లి రాయన్న), నాగన్న దర్శకత్వం
వహించారు మరియు దర్శన్ తూగుదీప్ , జయప్రద మరియు
నికితా తుక్రాల్ నటించారు.
